Om zorg betaalbaar en toegankelijk te houden moet de zorg anders worden georganiseerd. “Dat kan ook in veel gevallen,” vertelt adjunct-directeur Yvette Koense. “Zorgverleners kunnen bijvoorbeeld werkafspraken maken over efficiënt doorverwijzen of terugverwijzen of kiezen bijvoorbeeld om te investeren in preventie. Dit soort ontwikkelingen voorkomt onnodige zorg in de tweede lijn. Ook slimme alternatieven aanbieden in de eerste lijn of het bevorderen van zelfmanagement van de patiënt is een mogelijkheid en voorkomt onnodige zorg. In dat geval is er sprake van substitutie van de eerste naar de nulde lijn.
Substitutie betekent het verplaatsen of vervangen van zorg. Van de tweede lijn naar de eerste lijn. Ook het voorkomen van zorg (lees: preventie) valt onder substitutie.
Meer informatie
Heeft u vragen over substitutie of over samenwerking tussen eerste en tweede lijn? Neem contact op met Marjan van Maarle, M 06. 31 04 49 06.
Het kennisportaal kreeg in 2013 een nieuw jasje. Meer gebruiksgemak, beter overzicht en daarmee meer inspiratie, kennis en informatieoverdracht. Het is en blijft dé juiste plek voor het uitwisselen van ideeën, het vinden van goede voorbeelden en het delen van initiatieven die leiden tot substitutie (verplaatsen) van zorg. Daarnaast biedt het handige portaal instrumenten om zelf aan de slag te gaan met een ZOJP-project. Raedelijn heeft het kennisportaal mede namens het landelijke ROS-netwerk en in samenwerking met partners opgezet. Partners zijn:
In opdracht van de Raad van Bestuur van het UMCU zette Raedelijn de regionale ontwikkelingen, trends en kengetallen in de eerste lijn, de transities in de zorg en de ontwikkelingen van de transmurale centra op een rij. De resultaten presenteerde Raedelijn in een workshop voor het UMC Utrecht. Vervolgens gingen de deelnemers aan de slag met de vertaling naar hun eigen situatie: wat heeft prioriteit? Welke scenario’s zijn relevant?
Op spreekuur bij de specialist in het gezondheidscentrum ofwel een ‘consultatief spreekuur’ is een mooi voorbeeld van substitutie. Het is kwalitatief goede zorg, dichtbij huis en tegen lagere kosten. Het succesvolle project is in 2013 uitgebreid van twee naar alle praktijken in De Bilt en Bilthoven. Raedelijn deed als projectleider een dossieronderzoek naar de effecten en begeleidde de aanvraag voor financiering van het ‘meekijkconsult’ via de NZa. Het resultaat? De NZa heeft de aanvraag voor het experiment om te komen tot een integraal tarief voor het consultatieve spreekuur goedgekeurd voor de periode 2014-1017.
Geboortezorg staat ook hoog op de substitutie-agenda. Om de perinatale sterfte omlaag te brengen, is betere cliëntgerichte zorg, eenduidige informatie, preventie en samenwerking in de hele geboortezorgketen nodig. Dat vraagt om een andere manier van (samen)werken binnen de keten van geboortezorg en het sociale domein. Verloskundigen uit de eerste lijn, specialisten uit de tweede lijn en ook gemeenten zijn hierbij betrokken. Gemeenten krijgen er door de transitie Jeugdzorg belangrijke taken bij. CJG’s zijn in ontwikkeling en de gemeente neemt een actieve rol bij de preventie en opsporing van risicovolle opvoedingssituaties. Raedelijn is via het landelijk ROS-netwerk betrokken bij het Netwerk Ouder- en Kindzorg. In 2013 is een nieuwe visie opgesteld.
Google+